/

TETRANATIONAAL CONGRES IN ZÜRICH

Onder warme omstandigheden vond het Tetranationale Tagung Phytotherapie 2022 in Zürich plaats. De organisatie verliep vlekkeloos en de ambiance was inspirerend door de mooie architectuur van het oude universiteitsgebouw. Het thema van het congres was ondersteunende en palliatieve geneeskunde.

Het programma was goed gevuld met onder andere een bijdrage van ons bestuurslid Durk Meyer, die een voordracht verzorgde over het gebruik van Zingiber officinalis tegen misselijkheid/overgeven tijdens behandeling met chemotherapie. Zijn conclusie was dat de toepassing van gember als adjuvans bij chemotherapie mogelijk kan leiden tot een verbeterde levenskwaliteit met verlichting van misselijkheid en overgeven.

Professor Saller van de universiteit in Zürich behandelde de werkzaamheid van fytotherapeutica bij multimorbiditeit bij ouderen. Vanwege de werking op specifieke symptomen, als adaptogeen en als systeemtherapie kunnen fytotherapeutica een zinvolle behandeling vormen bij multimorbiditeit.
Als belangrijke voordelen van fytotherapeutica noemde hij de multi-target eigenschappen en het geringe risico op bijwerkingen.

Matthias Rostock van het universitaire kankercentrum in Hamburg besprak cancer-related cognitive impairment na behandeling met chemotherapie. In vitro-onderzoek laat een beschermend effect zien door extracten van Eleutherococcus senticosus, Andrographis paniculata en Rhodiola rosea. Onderzoek maakt verder aannemelijk dat ginseng (de Aziatische en de Amerikaanse) vermoeidheid kan verminderen bij kankerpatiënten. Daarom is deze aanbeveling opgenomen in de pas vernieuwde Duitse richtlijn complementaire geneeskunde in de oncologie. Hij pleitte er nadrukkelijk voor om de praktische ervaringen bij klinische probleemstellingen, zoals vermoeidheid, ook mee te nemen in voorgestelde behandelingen.

Marc Schaeppi van het centrum voor Integratieve Geneeskunde in Sankt Gallen behandelde de potentie van Viscum album als subcutane therapie om de levenskwaliteit van kankerpatiënten te verbeteren. Zijn collega Sandra Pitll van het centrum van Integratieve Oncologie in Zürich bracht de nadrukkelijke wens van patiënten met kanker naar voren om zich in de palliatieve fase ook te laten behandelen met fytotherapie.

Internist Esther Ulrich nam ons mee in haar werk als medisch specialist in de psychiatrische kliniek Schlössli in Oetwil am See. Ze heeft in deze kliniek met ondersteuning van professor Saller een vademecum Fytotherapie voor de artsen en verpleegkundigen gemaakt. Hierin worden de beste fytotherapeutische behandelmogelijkheden per diagnose en belangrijke aandachtspunten op een rijtje gezet.

Sabine Glasl van de afdeling Farmacognosie van de universiteit Wenen besprak het onderzoek van haar medewerkers naar de in Oostenrijk veel gebruikte traditionele balsem gemaakt van naaldbomen (Picea abies) bij decubitus en slechthelende wonden. Het onderzoek liet zien dat de inhoudsstoffen diterpeenharszuren en pinoresinol de migratie van keratinocyten positief beïnvloedde.

Mathias Melzig van de vrije universiteit uit Berlijn behandelde Potentilla erecta. Hier is een HMPC-monografie van beschikbaar, terwijl het in Duitsland niet meer als fytotherapeuticum op de markt is.
Hij vindt dat bijzonder jammer, omdat bereidingen van deze plant een bewezen positieve werking tegen diarree bij kinderen hebben. Zelfs kan het in een hoge dosering de ontstekingswaarden verbeteren bij mensen met de ziekte colitis ulcerosa. Het is voor Melzig duidelijk dat Potentilla erecta een veel beter middel is dan het veel gebruikte Imodium. Daarom zou het volgens hem weer snel op de markt beschikbaar moeten zijn.

Professor Michael Heinrich mocht het congres afsluiten. Hij deed dat met een verslag van een studie naar de werkzaamheid van Nigella sativa bij astmapatiënten. Deze studie was wetenschappelijk zorgvuldig opgezet, maar men had helaas een belangrijk aspect over het hoofd gezien.
Het percentage drop-outs bij deze studie was namelijk 25% (wat kwam door een te grote reisafstand tussen het onderzoekscentrum en de woonplaats van de studiedeelnemers). Daardoor was het gevonden statistisch significante positieve effect van Nigella sativa op de astmaklachten van de deelnemers die wel terugkwamen wetenschappelijk gezien niet meer verdedigbaar.

Mijn afdronk van dit congres was bijzonder positief. Er waren ongeveer 300 deelnemers, die allen enthousiast waren. Fytotherapie leeft, zeker in Zwitserland.
Nu mogen wij als NVF het stokje overnemen om in 2024 een net zo succesvol congres te organiseren.

AUTEURSGEGEVENS | Drs. G. (Gerben) Hoogsteen is fytotherapeutisch arts bij UNIIK. Reactie naar: gerben@uniik.nl.