FYTOTHERAPIE VOOR DIEREN

Fytotherapie voor dieren heeft de belangstelling van veel NVF-leden. De NVF-werkgroep Dier en Kruid verzorgt vier maal per jaar een studiemiddag met presentaties over onderzoek en ervaringen met kruiden bij dieren, zowel landbouwhuisdieren als gezelschapsdieren. Ook is er gelegenheid tot netwerken.

WERKGROEP DIER & KRUID

Op 8 maart j.l. organiseerde de studiegroep Dier & Kruid een bijeenkomst. Verschillende sprekers deelden hier hun kennis. Dierenarts Katrien van ’t Hooft ging in op de vorderingen rondom de stichting Natural lifestock farming. Onderzoeker Sebastian Decap vertelde over de toepassing van de Chileense boom Quillaja saponaria bij kippen en Tessa de Jonge, student diergeneeskunde, ging in op haar onderzoek waarin zij de invloed van een kruidenmiddel op de groeisnelheid van biggen onderzocht heeft. Kim Wilson sloot de bijeenkomst af met een presentatie over het gebruik van knoflook en kaneel ter ondersteuning van het immuunsysteem.

NATURAL LIVESTOCK FARMING

De afgelopen jaren is er flink aan de weg getimmerd door de medewerkers van Natural livestock farming. Van ’t Hooft gaf een overzicht van de activiteiten. Belangrijke pijler is de samenwerking tussen Nederland en India. Samen met boeren en dierenartsen vindt er kennisuitwisseling plaats met als belangrijk doel het reduceren van antibioticagebruik in de veehouderij. Verschillende landen hebben zich inmiddels aangesloten bij het initiatief, waaronder Ethiopië, Oeganda en Chili. Er zijn onderzoeken uitgevoerd naar effecten van kruiden op teken en tekenziekten, mastitis, metritis en het verbeteren van de melkkwaliteit van melkvee. In Nederland loopt er een project ‘Kruidenrijk grasland’, waarbij er aandacht is voor de biodiverse samenstelling van graslanden. Naast Engels raaigras, zou een gezonde weide ook verschillende andere grassoorten, zoals kamgras en beemdgras, en kruiden waaronder klavers, cichorei, paardenbloemen en weegbree, kunnen bevatten.

Decap ging in op de gezondheid bevorderende effecten van Q. saponaria. Er is onderzoek gedaan naar de effecten van een extract van de plant bij kippen die besmet waren met de coccidiose parasieten Eimeria acervulina, E. maxima of E. tenella. Toediening van capsules met een specifiek extract kon de gezondheid van de dieren bevorderen. Saponinen hebben van zichzelf gezondheid bevorderende effecten, maar kunnen ook de werkzaamheid van andere stoffen verhogen, bijvoorbeeld door opname van stoffen via de slijmvliezen te bevorderen.

ANTIMICROBIEEL EFFECT

Tessa is de eerste student bij de opleiding Diergeneeskunde die een thesis heeft geschreven over een fyto onderwerp. Zij heeft onderzoek gedaan naar het effect van een fytogeen voedingsadditief op de groeisnelheid van gespeende biggen. Er werd onder andere gekeken naar het antimicrobiële effect van een product met polyfenolen, thymol, oregano en zoethout. Door middel van ontlastingsonderzoek werd het eiwit calprotectine in de darm gemeten. Deze marker is een maat voor de activiteit van neutrofielen in de darm en geeft inzicht in de aanwezigheid van ontsteking. De onderzochte biggen lieten na 42 dagen echter geen duidelijke verschillen tussen de proefgroep en de controlegroep zien. Bovendien blijft het onbekend wat voor chemische modificaties er tijdens de vertering optreden en lijken de concentraties essentiële oliën te kunnen variëren. Achteraf bleek het gebruikte voer het kruidenmiddel niet te bevatten door een mengfout.

De combinatie van knoflook en kaneel heeft mogelijk een immuunmodulerend, groei– en spijsvertering bevorderend effect. Bovendien heeft het antimicrobiële – en antiparasitaire eigenschappen; zo vertelde Wilson. De essentiële oliën, saponinen, flavonen en taninnen zijn mogelijk verantwoordelijk voor dit effect. Toepassing zou zinvol kunnen zijn bij de behandeling van teken bij koeien en protozoa bij kalveren. Een proef met teken liet zien dat de essentiële olie uit kaneel teken en andere parasieten afweert.

ACTIEVE WERKGROEP

Binnen de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie bestaat er een actieve werkgroep (Werkgroep Dier EN Kruid) die zich bezighoudt met de vergaring en verspreiding van kennis op het gebied van kruiden voor dierenwelzijn. Regelmatig worden er bijeenkomsten georganiseerd waar interessante onderwerpen in dit kader worden besproken. Leden kunnen na inloggen op de website de presentaties en samenvatting van de bijeenkomsten terugvinden: ledengedeelte Dier en Kruid.

Wilt u deelnemen aan deze studiegroep? Lees meer informatie.