DERMATITIS BIJ HONDEN: ETHERISCHE OLIËN
Dermatitis bij honden is een veelvoorkomende aandoening, waarbij de bacteriën Staphylococcus pseudintermedius, Staphylococcus aureus en Pseudomonas aeruginosa vaak betrokken zijn. Etherische olie van patchoeli (Pogostemon cablin) en van tea tree (Melaleuca alternifolia) bleek in staat om deze bacteriën in vitro te doden bij direct contact met concentraties vanaf respectievelijk 0,125% en 0,625%. Tea tree-olie gecombineerd met het antibioticum gentamicine werkte zelfs synergistisch [1]. Ook etherische olie van citroengras (Cymbopogon citratus) doodde S. pseudintermedius bij in vitro-experimenten bij concentraties vanaf 780 µg/ml. Deze vluchtige olie werkt synergistisch met het antibioticum cefalexine: er was 2-4 keer minder van beide nodig voor eenzelfde effectiviteit wanneer deze gecombineerd werden [2].
Ook bij antibioticaresistentie kunnen etherische oliën mogelijk een rol spelen. Costa et al. ontdekten bij 97,6% van de P. aeruginosa-bacteriën van honden met dermatitis een resistentie voor drie of meer antibiotica. De 10 monsters die verder werden onderzocht, bleken bij in vitro-onderzoeken echter wel gevoelig voor behandeling met etherische olie van kruidnagel (Syzygium aromaticum) bij concentraties vanaf 4,9 mg/ml [3]. Deze resultaten werden bevestigd in een kleinschalige studie bij 12 honden met dermatitis. Hierbij werd een spray met 5% etherische olie van kruidnagel tweemaal daags aangebracht. Na 15 dagen waren de beschadigingen aan de huid met 83,7% verminderd. Hiermee bleek deze olie even effectief als de controlebehandeling (2% chloorhexidine). Er waren geen bijwerkingen [4].
Sommige etherische oliën lijken dus veelbelovende alternatieve of aanvullende behandelingen voor dermatitis bij honden te zijn, mogelijk ook wanneer er sprake is van resistentie tegen gangbare antibiotica.
AUTEUR | Liesbeth Veldman
Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie 2023 nr. 3.
REFERENTIES | [1] Szewczuk MA. et al. Activity of patchouli and tea tree essential oils against Staphylococci isolated from pyoderma in dogs and their synergistic potential with gentamicin and enrofloxacin. Animals. 2023;13(8):1279. [2] Aiemsaard J. et al. Lemongrass essential oil enhances antibacterial activity of cephalexin against Staphylococcus pseudintermedius isolated from dogs with superficial pyoderma. Science Asia. 2021;47:690-697. [3] Costa LV. et al. Antibiotic resistance profiles and activity of clove essential oil (Syzygium aromaticum) against Pseudomonas aeruginosa isolated of canine otitis. Veterinary World. 2022;15(10):2499-2505. [4] Aiemsaard J. et al. In vivo efficacy of clove essential oil spray formulation on canine superficial pyoderma. Songklanakarin J Sci Technol. 2022;44(2):308-315.
