BIOHACKING

Terwijl ik dit schrijf is het precies een halve eeuw geleden dat ik als eerstejaars begon met mijn biologiestudie aan de universiteit Nijmegen. Achteraf bezien hadden we toen een rustige tijd zo zonder mobiele telefoons of computers in de collegezaal. De professor, wiens voornaam we niet kenden, sprak ons met u aan. Op het prikbord (ad valvas) hingen tentamenuitslagen en notities zoals: ‘Bij de collegereeks biometeorologie zijn leden van de biologenbond, de milieugroep en andere linkse oproerkraaiers niet welkom’. Biologie was een degelijke, saaie studie en de studenten, een enkele milieubewuste anarchist daargelaten, pasten daar naadloos in. Hoe anders is dat nu … Biologiestudenten beleven tegenwoordig spannende practica met lichtgevende genen die ‘overal’ kunnen worden ingebouwd.

GRENSVERLEGGERS

Deze week heb ik de Netflix-serie Biohackers bekeken. In dit Duitse tienerdrama komt een eerstejaars medische studente bij twee biologiestudenten in huis wonen. De ene maakt allerlei lichtgevende plantjes om daarmee de wereld te verbeteren; de andere plaatst bij zichzelf allerlei implantaten, zoals magneten in zijn handen en een onderhuidse pinpas om meer instagramvolgers te krijgen. Dat een expert over deze serie schreef ‘De wetenschappelijke kant is in orde, maar het plot rammelt’, stelde me niet erg gerust [1].
Een paar jaar geleden zond de VPRO een Tegenlicht-aflevering uit over biohackers. Deze aflevering liet zien dat met Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeat, beter bekend als CRISPR [3], DNA-modificerende technieken niet alleen nauwkeurige en snelle resultaten beschikbaar komen voor wetenschappers, maar dat deze inmiddels ook financieel haalbaar worden voor geïnteresseerde hobbyisten [2]. Dergelijke pioniers zijn mensen die door wijlen psycholoog Piet Vroon als ‘risiconemers en grensverleggers’ werden aangeduid, en die hij van groot belang achtte voor de vooruitgang van de mensheid als geheel. In de huidige tijd en in ons vakgebied zijn zogenaamde psychonauten een voorbeeld hiervan [4]. Psychonauten experimenteren met geestverruimende middelen en binnen deze groep is zeer veel kennis over entheogenen (psychoactieve [planten]stoffen) aanwezig, waar ook de wetenschap mogelijk van kan profiteren.

BODYHACKING

Biohackers, zoals Josiah Zayner uit de VPRO-documentaire, claimen dat zij het heft in eigen handen willen nemen als het om hun gezondheid gaat. Deze groep mensen staan ook wel bekend als grinders en zij zijn van mening dat elk onderdeel van het menselijk lichaam te hacken valt. Het body hack-bedrijf Cyborgnest ontwikkelt nieuwe zintuigen, zoals een ingebouwd kompas, dat de eigenaar – zelf een grinder – in zijn arm heeft aangebracht [5]. En Zayner heeft zelfs zijn darm- en huidflora ‘gereset’: vervangen door die van een gezonde vriend. Dit hielp hem naar eigen zeggen van bepaalde klachten af. Ook fytotherapie wordt ingezet door biohackers. ‘Jacob’ van mybiohack.com promoot speciale diëten, intermitterend vasten en het gebruik van veel supplementen en kruiden.

Dit klinkt allemaal nog relatief onschuldig. Dat iemand zich helemaal met tattoos laat volzetten, deert mij ook niet, als ik straks het verwijderen maar niet hoef te betalen. Maar Zayner verdient nu zijn brood met de verkoop van DNA-knip- en plaksetjes op zijn webwinkel. En hij is bepaald niet de enige. Dat lijkt mij toch een heel andere business, en een business met veel grotere risico’s. Ook met de beste bedoelingen kan iemand in zijn garage mogelijk een gevaarlijk virus in elkaar knutselen.

De overheid, die zich buitenproportioneel druk maakt om een paar anthraceenderivaten in een glaasje Aloe vera-sap [6], stimuleert zelf dat jonge kinderen op de middelbare school al DNA gaan isoleren. Terwijl deze kinderen nog niet eens weten hoe de bomen op hun schoolplein heten.
Gelukkig deugen de meeste mensen, maar onze anonieme vrijhandelmaatschappij wordt helaas wel steeds gemakkelijker voor degenen die niet deugen.

REFERENTIES

[1] thebiofuturist.io/biobytes-blog/stream-or-skip-im-a-synthetic-biologist-and-heres-my-review-of-biohackers-on-netflix Geraadpleegd: 14-09-2020.

[2] www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/lees/bijlagen/2017-2018/dokteren-met-dna/creatief-met-dna.html Geraadpleegd: 14-09-2020.

[3] biotechnologie.nl/paginas/crispr-cas9 Geraadpleegd: 15-09-2020.

[4] en.wikipedia.org/wiki/Psychonautics Geraadpleegd: 15-09-2020.

[5] www.bbc.com/news/technology-46442519 en en.wikipedia.org/wiki/Body_hacking Geraadpleegd: 15-09-2020.

[6] EFSA, 2018. Safety of hydroxyanthracene derivatives for use in food. Via efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.2903/j.efsa.2018.5090 Geraadpleegd: 16-09-2020.