CLAIMS BOTANICALS: VOORSTEL EHPM VOOR HONORERING
Uit: Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie 2021 nr. 2
TEDJE VAN ASSELDONK | Claims voor botanicals of voedingssupplementen vallen wettelijk gezien onder de regelgeving voor voedingsmiddelen. Daarom mogen botanicals geen werkzaamheid claimen op medisch gebied. De Europese voedselveiligheid autoriteit (EFSA) moet een beoordeling geven van de claims die dan wel mogen.
Dat is al gebeurd bij supplementen met vitaminen, mineralen, vezels en dergelijke, maar voor kruidensupplementen – internationaal botanicals genoemd – staat dit proces al tien jaar stil (claims on hold). De sector zit in een zogenaamde catch-22-situatie: voor een claim moet er bewijs van werkzaamheid op tafel komen – maar het bewijs leveren dat er een ziekte wordt voorkomen of wordt genezen kan niet, want dan is er sprake van een medicijn. Voor monacolin in rode gistrijst heeft EFSA in 2011 vastgesteld dat van een werkzame dosis pas sprake is boven 10 mg monacolin per dag. Vervolgens werden in 2018 de bijwerkingen onacceptabel genoemd. De EU komt binnenkort met een restrictie van monacolin cq. rode gistrijst tot 3 mg of wellicht een algeheel verbod in voedingssupplementen [1-4].
De formulering voor een medische indicatie is behoorlijk breed (zie pagina 9 voor definities) en er is een groot semantisch raamwerk opgetuigd om dit te omzeilen. Er is nu een indicatieve lijst voor claims van de Keuringsraad beschikbaar, die in januari 2021 nog wat aangescherpt is [5] en waarop men kan zien dat bijvoorbeeld op de verpakking wel mag staan ‘verzachtende invloed op het hoofd’, maar niet ‘kater’ of ‘hoofdpijn’. En zo mag de claim ‘goed voor de luchtwegen’ wel, maar ‘verzachtend bij geprikkelde luchtwegen’ mag niet. Wel mag vermeld worden ‘bij vermoeidheid’, maar ‘tegen vermoeidheid’ mag niet. Tegen deze rookwolken heeft de NVF zich in het verleden vaak gekeerd, zonder dat dit effect had. De NVF-commissie Keuring Fytoproducten heeft in de jaren rond de eeuwwisseling een aardige voorzet gegeven, maar werd onvoldoende gesteund door overheid en bedrijfsleven.
De Europese federatie van supplementenbrancheverenigingen EHPM presenteerde op 26 januari 2021 een gradueel model voor de gezondheidsclaims waarin traditioneel gebruik, kwaliteit en wetenschappelijke onderbouwing een belangrijke rol spelen [6]. Zij menen dat de huidige situatie de consument veel te vaak op het verkeerde been zet en juist aanleiding geeft tot onveilig gebruik. Die consument wil namelijk weten of een bepaald kruid de bloeddruk verhoogt of verlaagt, en niet dat het de gezonde bloeddruk ‘helpt’. In plaats van het ja of nee van de EFSA tegen de claim, komt de EHPM met drie categorieën waarbij de lat voor bewijs steeds hoger ligt naarmate de claim stelliger is. De laagste categorie is dan de claim ‘traditioneel gebruikt voor (kwaal)’. Daarbij is geen harde, bewezen werkzaamheid volgens de moderne standaarden nodig. Het gaat dan om volksgebruik. Hoe meer bewijs er geleverd wordt, hoe meer er geclaimd mag worden.
AUTEURSGEGEVENS | Tedje van Asseldonk is bioloog, fytotherapiedocent, kruidenteler, lid van de redactie van dit tijdschrift en was van 1999- 2015 hoofd van het NVF-bureau. Reacties naar: asseldonk@ethobotany.nl
REFERENTIES |
[1] Asseldonk, T van. Rode gistrijst zit in de lift, maar Belgische hoge raad trekt aan de noodrem. Ned Tijds Fytoth. 2016;(29)2:20. Geraadpleegd: 10-02-2021.
[2] EFSA 2011. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to monacolin K from red yeast rice and maintenance of normal blood LDL cholesterol concentrations (ID 1648, 1700) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006 . Geraadpleegd: 10-02-2021.
[3] EFSA 2018. Scientific opinion on the safety of monacolins in red yeast rice. Geraadpleegd: 10-02-2021.
[4] Geelen J. 2021. High dose of red yeast rice prohibited? Via: www.foodlawconsult. com; geraadpleegd: 10-02-2021.
[5] Keuringsraad 2021. Lijst. Geraadpleegd: 31-01-2021. [6] EHPM 2021. Proposal on Botanicals Health claims.Geraadpleegd: 21-01-2021.
